Chúng ta sẽ cùng khám phá một trong những biểu tượng văn hóa đặc sắc nhất của Hội An – Nhà cổ Phùng Hưng. Đây là một di tích lịch sử có giá trị lớn về mặt kiến trúc, văn hóa, và đời sống của thương cảng Hội An xưa. Hãy cùng Tatinta bước vào không gian nơi đây để cảm nhận nhịp sống của một thời vàng son, cách đây hơn hai thế kỷ.

Tổng quan và lịch sử

Nhà cổ Phùng Hưng tọa lạc tại số 4 đường Nguyễn Thị Minh Khai, cách Chùa Cầu không xa, và được xây dựng từ cuối thế kỷ 18. Chủ nhân đầu tiên của ngôi nhà là một thương gia giàu có, buôn bán các mặt hàng đặc sản như tơ lụa, đồ gốm, và gia vị. Tên gọi “Phùng Hưng” mang ý nghĩa tốt đẹp, thể hiện mong muốn sự phồn thịnh, hưng vượng trong kinh doanh và cuộc sống.

Năm 1993, nhà cổ Phùng Hưng đã được công nhận là Di tích Lịch sử - Văn hóa cấp quốc gia. Hiện nay, nơi đây không chỉ là một điểm đến thu hút du khách mà còn là minh chứng sống động về sự giao thoa văn hóa và tinh thần gìn giữ di sản của Hội An.

Kiến trúc độc đáo – Sự giao thoa văn hóa

Nhà cổ Phùng Hưng mang đậm nét kiến trúc đặc trưng của Hội An, thể hiện sự giao thoa giữa ba nền văn hóa: Việt Nam, Nhật Bản, và Trung Hoa. Căn nhà được thiết kế theo kiểu nhà buôn truyền thống với cấu trúc hai tầng và không gian mở, phù hợp với môi trường khí hậu nhiệt đới gió mùa.
1. Tầng trệt:
Tầng trệt được xây dựng bằng đá và gỗ lim chắc chắn, chịu được mưa lũ - một đặc điểm quan trọng ở vùng đất Hội An. Không gian tầng trệt được dùng làm nơi giao thương, trưng bày hàng hóa, với cửa chính rộng lớn và các cửa sổ nhỏ để tạo sự thông thoáng.
2. Tầng trên:
Tầng trên là không gian sinh hoạt gia đình, với các bức vách và cửa gỗ được chạm khắc tinh xảo. Nơi đây thường có một bàn thờ gia tiên trang trọng ở gian giữa, thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn” của người Việt.
3. Mái nhà:
Mái ngói âm dương là điểm đặc biệt của nhà cổ Phùng Hưng, không chỉ tạo vẻ đẹp hài hòa mà còn giúp thoát nước nhanh, chống nóng hiệu quả. Phần mái này là sự kết hợp giữa kiểu mái Nhật Bản thanh thoát và nét đặc trưng của nhà cổ Việt Nam.
4. Cột và khung nhà:
Cột nhà làm từ gỗ quý, chịu lực tốt và được chạm khắc các họa tiết rồng, phượng – biểu tượng cho sự thịnh vượng. Những chiếc khung gỗ liên kết với nhau bằng mộng, không sử dụng đinh, thể hiện kỹ thuật thủ công tinh xảo của thợ mộc Hội An xưa.

Giá trị văn hóa và lịch sử

Nhà cổ Phùng Hưng không chỉ là nơi ở mà còn là một trung tâm giao thương nhộn nhịp của thương cảng Hội An thế kỷ 18-19. Những mặt hàng từ Nhật Bản, Trung Quốc, và phương Tây được vận chuyển đến đây, lưu lại trong các gian nhà này trước khi tiếp tục hành trình.

Trong suốt hơn 200 năm tồn tại, ngôi nhà đã chứng kiến nhiều sự kiện lịch sử quan trọng, từ thời kỳ Hội An là thương cảng sầm uất đến khi nơi đây trở thành một di sản văn hóa thế giới.

Hiện nay, nhà cổ Phùng Hưng vẫn thuộc sở hữu của dòng họ Phùng, và con cháu đời sau vẫn sống tại đây, bảo tồn nguyên vẹn những giá trị truyền thống.

Điểm nhấn hấp dẫn dành cho du khách

Khi bước chân vào nhà cổ Phùng Hưng, quý vị sẽ cảm nhận được không khí trầm lắng, cổ kính của một ngôi nhà đã tồn tại hàng trăm năm. Một số điểm nổi bật mà quý vị không nên bỏ qua:
1. Bộ sưu tập cổ vật:
Trong ngôi nhà lưu giữ nhiều cổ vật quý giá như đồ gốm Chu Đậu, đèn lồng cổ, và các vật dụng sinh hoạt bằng gỗ, đồng. Những món đồ này không chỉ có giá trị vật chất mà còn kể lại câu chuyện về cuộc sống của người dân Hội An xưa.
2. Khu vực trưng bày hàng hóa:
Tầng trệt của ngôi nhà từng là nơi trưng bày các sản phẩm buôn bán. Hiện nay, khu vực này được tái hiện lại để du khách hiểu thêm về nền kinh tế thịnh vượng của thương cảng Hội An.
3. Không gian sống và bàn thờ gia tiên:
Gian thờ gia tiên được bảo quản nguyên vẹn với các bức hoành phi, câu đối chạm khắc tinh tế. Đây là nơi con cháu dòng họ bày tỏ lòng biết ơn với tổ tiên.
4. Kiến trúc mái nhà và cửa sổ đặc biệt:
Từ tầng hai, du khách có thể nhìn ra toàn cảnh khu phố cổ Hội An qua những khung cửa sổ được thiết kế theo phong cách đặc biệt, vừa tinh tế vừa hoài cổ.

Kết luận

Thưa quý vị, nhà cổ Phùng Hưng không chỉ là một ngôi nhà mà còn là một phần ký ức sống động của Hội An. Nó đại diện cho sự giao thoa văn hóa, tinh thần hiếu khách và ý chí bảo tồn di sản của người dân nơi đây. Hãy tận dụng thời gian tham quan để cảm nhận sự bình yên, sâu lắng mà ngôi nhà này mang lại.

Cảm ơn quý vị đã đồng hành cùng tôi trong hành trình khám phá nhà cổ Phùng Hưng. Chúc quý vị có một chuyến đi đáng nhớ tại phố cổ Hội An.

Những trải nghiệm thú vị tại nhà cổ Phùng Hưng
• Chụp ảnh sống ảo: Với kiến trúc cổ kính, nhà cổ Phùng Hưng là một địa điểm lý tưởng để lưu lại những bức ảnh đẹp và độc đáo.
• Tìm hiểu văn hóa: Tham quan nhà cổ là cơ hội để tìm hiểu sâu hơn về lối sống, phong tục và kiến trúc của người dân Hội An xưa.
• Trò chuyện với hậu duệ gia đình: quý vị có thể trò chuyện với các thành viên trong gia đình để nghe họ kể về lịch sử ngôi nhà và dòng họ Phùng.