Vạn Niên Cổ Tự

icon-location364 Đ. Lạc Long Quân, Xuân La, Tây Hồ, Hà Nội
Chùa Vạn Niên tọa lạc trên đường Lạc Long Quân phía Tây Hồ Tây, Hà Nội. Ngôi chùa nghìn năm tuổi được coi là một trong những ngôi chùa nổi tiếng nhất ở Kinh đô Thăng Long xưa. Theo sử sách, chùa Vạn Niên được khởi dựng vào năm Thuận Thiên thứ 2 dưới thời nhà Lý, một năm sau khi vua Lý Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư về Thăng Long. Trước đây, chùa có tên là Vạn Tuế, tọa lạc tại Quán La, thôn Vệ Hồ, phường Xuân La, quận Tây Hồ ngày nay.

Sách “Thăng Long Cổ Tích Khảo” chép: “Năm Lý Thuận Thiên thứ 5 (1014), Hòa thượng Hữu Nhai, Giáo chủ giáo hội lúc bấy giờ đã xin vua cho dựng một gian tạm trong chùa để tổ chức nghi thức dành cho những người muốn theo đạo Phật. Nhà vua ban chiếu chỉ dụ đồng ý với lời đề nghị của nhà sư ”. Điều này cho thấy chùa có lẽ được xây dựng từ trước thời Lý vì vào thời điểm đó, chùa đã trở thành nơi ưa thích của nhiều vị hòa thượng đến trú ngụ và tu hành.

Ngôi chùa nghìn năm tuổi được coi là một trong những ngôi chùa nổi tiếng nhất ở Kinh đô Thăng Long xưa. Theo sử sách, chùa Vạn Niên được xây dựng vào năm Thuận Thiên thứ 2 dưới thời nhà Lý, một năm sau khi vua Lý Thái Tổ dời đô. Nơi đây được coi là ngôi chùa linh thiêng của vùng đất Thăng Long - Hà Nội với nhiều câu chuyện huyền bí, thú vị.

Về mặt kiến trúc Phật giáo, chùa Vạn Niên được kiến tạo bằng nghệ thuật gỗ mang hoa văn bản địa pha lẫn sắc thái văn hóa phương Đông. Ngôi chùa được xây dựng quay mặt về hướng Đông, với cổng tam quan, chính điện, điện thờ Thánh Mẫu (thờ Bà Chúa Liễu Hạnh), khu sinh hoạt cho các nhà sư, nhà phụ.

Xung quanh kiến trúc chính là những hàng cây cổ thụ càng tôn lên vẻ đẹp của chùa Vạn Niên, tạo thêm vẻ huyền bí, tĩnh lặng đồng thời tạo ấn tượng tổng thể về một di tích văn hóa, độc đáo và hài hòa. Trên nóc có chạm nổi chữ "Vạn Niên Tự".

Chính điện chùa có rất nhiều pho tượng Phật, nổi bật là tượng Phật Thích Ca bằng ngọc Myanmar quý hiếm, cao 1,3m, nặng 600kg. Trên nóc chùa có khắc 3 chữ triện “Vạn niên tự” mang ý nghĩa trường tồn cùng thời gian. Nằm cạnh chính điện là nhà thờ Mẫu Liễu Hạnh Công chúa, một trong tứ bất tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam.

Chùa Vạn Niên còn lưu giữ được nhiều hiện vật có giá trị về mặt lịch sử nghệ thuật như 46 pho tượng, trong đó có 26 pho tượng Phật, 20 pho tượng và tổ mẫu; 11 đạo sắc phong của Lê và Tây Sơn; hai quả chuông đồng thời Nguyễn và nhiều đồ đạc khác của nhà thờ. Đáng chú ý là trên chiếc chuông đồng “Vạn Niên đại tự” được đúc dưới thời vua Gia Long (1802 - 1820) đều có ký sự mô tả chùa Vạn Niên là một danh lam cổ tự có quy mô lớn nhất phía Tây của đất Thăng Long.

Năm 1996, chùa Vạn Niên được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng Di tích nghệ thuật cấp quốc gia.

Trên thực tế, chùa Vạn Niên là một trong những ngôi chùa cổ nhất và có kiến trúc gỗ độc đáo nhất không chỉ ở Hà Nội (khu vực Hồ Tây) mà cả miền Bắc Việt Nam. Nằm bên bờ Hồ Tây nhưng cổng ở ven hồ này thường xuyên đóng kín. Vì không phải là điểm tham quan nên chùa không có cửa hàng lưu niệm hay bán hàng hóa. Tuy nhiên, du khách vẫn có thể ghé thăm chùa từ cổng phía đường Lạc Long Quân. Nếu có dịp tới Hồ Tây, du khách có thể ghé thăm Vạn Niên Cổ Tự để cảm nhận sự yên bình, tĩnh lặng hiếm có giữa chốn đô thị phồn hoa, hiện đại.

Các điểm đến lân cận

Xem thêm